Ứng dụng của tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh 4.0

Ứng dụng tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh giúp doanh nghiệp đưa ra thông điệp truyền thông hiệu quả và tăng sự trung thành của nhân viên tiềm năng. Bài viết dưới đây, CNV Loyalty sẽ giải thích chi tiết về cách ứng dụng tháp nhu cầu Maslow trong marketing và quản trị nhân sự. Đừng bỏ qua thông tin quan trọng nào dưới đây nhé!

Tháp nhu cầu Maslow là gì?

Tháp nhu cầu của Maslow (hay Maslow’s hierarchy of Needs) là lý thuyết động lực của con người trong tâm lý học, gồm một mô hình 5 tầng của kim tự tháp thể hiện nhu cầu tự nhiên của con người và nhu cầu đó được phát triển từ cơ bản đến cao hơn, theo thứ tự bao gồm: nhu cầu sinh lý, nhu cầu an toàn, nhu cầu xã hội, nhu cầu được tôn trọng, nhu cầu thể hiện bản thân.

Tháp nhu cầu của Maslow là một lý thuyết về tâm lý học đã được đề xuất bởi Abraham Maslow trong bài viết “A Theory of Human Motivation” xuất bản năm 1943 trong Đánh giá Tâm lý học. Maslow sau đó đã mở rộng ý tưởng về tháp nhu cầu từ những quan sát của ông về sự tò mò bẩm sinh của con người.

Hệ thống phân tầng phức tạp này được Maslow thừa nhận với những thuật ngữ như “tương đối”, “chung”, và “chủ yếu”. Ở một thời điểm nào đó, sẽ có một nhu cầu “thống trị” sinh vật con người. Do đó, mức độ động lực khác nhau có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Thế nhưng, ứng dụng của tháp nhu cầu maslow trong kinh doanh vẫn rất phổ biến rộng rãi đến mức được đưa vào giảng dạy trong các chương trình học ngành kinh tế.

Mô hình cấu tạo của tháp nhu cầu Maslow

Tháp nhu cầu Maslow thể hiện cấp độ mong muốn đạt được nhu cầu của con người từ nhu cầu cơ bản đến nhu cầu nâng cao. Trong đó, đáy kim tự tháp là nhu cầu cơ bản, đỉnh kim tự tháp là nhu cầu nâng cao. Nhu cầu con người phải được thỏa mãn ở mức cơ bản trước thì mới đạt được những nhu cầu cao hơn.

Nhu cầu sinh lý

Nhu cầu sinh lý là một khái niệm nguồn để giải thích và nuôi dưỡng nền tảng của động lực khác. Khái niệm này là yêu cầu vật lý chính cho sự sống còn của con người. Nhu cầu sinh lý có tác động trực tiếp đến tinh thần và sức khỏe của cả nam và nữ. Nhu cầu sinh lý thể hiện mong muốn cơ bản và thiết yếu của con người để sống và tồn tại. Nhu cầu sinh lý không được đáp ứng thì con người không thể phát triển lên những nhu cầu cao hơn trong tháp nhu cầu Maslow.

Nhu cầu sinh lý bao gồm:

• Cân bằng nội môi.
• Sức khỏe.
• Thực phẩm và nước.
• Ngủ.
• Quần áo.
• Nơi trú ẩn.

Nhu cầu an toàn

Một khi nhu cầu sinh lý của một người tương đối thỏa mãn, nhu cầu an toàn của họ được ưu tiên và chi phối hành vi. Nhu cầu đảm bảo an toàn là nhu cầu được cảm thấy an toàn và được bảo vệ khỏi những nguy hiểm có thể xảy ra. Nhu cầu an toàn giúp con người có tâm lý an tâm về cuộc sống để tập trung phát triển bản thân.

Nhu cầu an toàn gồm:

• An ninh cá nhân.
• An ninh cảm xúc.
• An ninh tài chính.
• Sức khỏe và hạnh phúc.
• Nhu cầu an toàn chống lại tai nạn / bệnh tật và tác động bất lợi của chúng.

Nhu cầu xã hội

Sau khi đã được đáp ứng nhu cầu sinh lý và an toàn, mức độ thứ ba của nhu cầu của con người nằm giữa các cá nhân và gồm các cảm giác cần thuộc về. Nhu cầu xã hội là những nhu cầu cần thiết cho sự giao tiếp và tương tác với những người khác, bao gồm tình yêu, sự quan tâm, sự đồng hành. Nhu cầu xã hội phản ánh mong muốn hòa nhập cộng đồng với những mối quan hệ xã hội chất lượng như gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, người yêu. Nhu cầu xã hội đảm bảo sức khỏe tinh thần và cảm xúc của bạn luôn ổn định, tránh cảm giác cô độc, trầm cảm, lo lắng.

Nhu cầu xã hội bao gồm:

• Tình bạn.
• Sự thân mật.
• Tình gia đình.

Nhu cầu được tôn trọng

Hầu hết mọi người đều có nhu cầu tự tôn và lòng tự trọng ổn định. Nhu cầu được tôn trọng là những nhu cầu cần thiết để cảm thấy tự tin, có giá trị và có năng lực, bao gồm sự tôn trọng từ bản thân, sự tôn trọng từ người khác và thành tích đạt được. Nhu cầu được tôn trọng thể hiện mong muốn được xã hội công nhận sự nỗ lực và cố gắng trong cuộc sống, đặc biệt trong công việc. Nhu cầu được tôn trọng giúp con người thúc đẩy động lực lao động và cống hiến trong xã hội.

Nhu cầu thể hiện bản thân

“What a man can be, he must be”, lời trích dẫn này là cơ sở cho nhu cầu nhận thức về tự thể hiện bản thân. Đây là cấp độ cao nhất trong tháp nhu cầu Maslow và cấp độ này đề cập đến việc thể hiện ra tiềm năng của một người, tự hoàn thiện bản thân, tìm kiếm sự phát triển cá nhân và trải nghiệm đỉnh cao. Nhu cầu thể hiện bản thân là mong muốn được sống với đam mê, cá tính, sở thích của mình mà không cần quan tâm tới đánh giá của người khác. Nhu cầu này thường xuất hiện ở những người đã thành công, hoặc đã được công nhận trong xã hội.

Nhu cầu thể hiện bản thân bao gồm:

• Tìm kiếm cộng sự
• Nuôi dạy con cái
• Sử dụng và phát triển tài năng, năng lực
• Theo đuổi mục tiêu

Ứng dụng của tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh

Tháp nhu cầu Maslow có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực không chỉ là kinh doanh. Tuy nhiên, phân tích cung – cầu trong kinh tế là một bài toán khó đòi hỏi doanh nghiệp phải sử dụng nhiều lý thuyết tâm lý học của con người. Vì vậy, tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh được áp dụng phổ biến trong Marketing và quản trị nhân lực của doanh nghiệp.

Tháp nhu cầu Maslow trong marketing

Ứng dụng mô hình tháp nhu cầu Maslow trong Marketing là cách thông minh để hiểu rõ hơn về khách hàng mục tiêu, định hình chiến lược marketing và tạo ra các thông điệp truyền thông hấp dẫn, đáp ứng chính xác và đầy đủ nhu cầu của khách hàng với từng giai đoạn.

Xây dựng Personas

Trong marketing, tháp nhu cầu Maslow giúp doanh nghiệp khắc họa chân dung khách hàng tiềm năng và tìm kiếm khách hàng mục tiêu để thu thập thông tin. Từ đó, doanh nghiệp xây dựng thông điệp truyền thông cho sản phẩm. Dựa vào kim tự tháp nhu cầu Maslow, doanh nghiệp cần trả lời những câu hỏi như:

• Sản phẩm của công ty giải quyết nhu cầu gì của người tiêu dùng?
• Người tiêu dùng họ sẽ mua sản phẩm này với nhu cầu bậc mấy?
• Làm sao để thông điệp truyền thông tiếp cận được khách hàng tiềm năng?

Việc xác định phân khúc khách hàng bằng cấp bậc trong tháp nhu cầu Maslow sẽ giúp doanh nghiệp khác biệt hóa so với các đối thủ cạnh tranh của mình.

Một vài ví dụ về tháp nhu cầu Maslow trong Marketing ở 3 cấp bậc đầu tiên:

• Công ty cung cấp dịch vụ ăn uống sẽ tập trung vào mọi phân khúc khách hàng, vì ai cũng có nhu cầu sinh lý cơ bản..
• Công ty bảo hiểm sẽ đánh vào phân khúc khách hàng có nhu cầu an toàn trong tháp nhu cầu Maslow.
• Công ty phát triển phần mềm chăm sóc khách hàng, chẳng hạn Zalo OA, đánh vào phân khúc doanh nghiệp nhỏ có nhu cầu kết nối và duy trì mối quan hệ với khách hàng.

Thiết kế truyền thông

Ở cấp bậc 4,5 trong tháp nhu cầu Maslow, doanh nghiệp có thể cân nhắc để kết hợp sản phẩm với nhu cầu nâng cao để tạo ra chiến lược truyền thông. Ví dụ, công ty sản xuất quần áo đáp ứng nhu cầu sinh lý của con người, nhưng mở rộng thêm dịch vụ thiết kế và may quần áo độc quyền đáp ứng tệp khách hàng có nhu cầu thể hiện bản thân.

Tận dụng tháp nhu cầu Maslow trong marketing, doanh nghiệp sẽ duy trì sự trung thành của khách hàng thông qua Loyalty Program. Ngoài ra, doanh nghiệp cần chăm sóc khách hàng tốt để giúp họ thỏa mãn nhu cầu được tôn trọng.

Tháp nhu cầu Maslow trong quản trị nhân sự

Ứng dụng tháp nhu cầu Maslow trong quản trị nhân sự giúp tăng độ trung thành của nhân viên với doanh nghiệp. Cụ thể:

• Nhu cầu sinh lý: Lương bổng và phụ cấp giúp nhân viên trang trải cuộc sống.
• Nhu cầu an toàn: Các vật dụng đảm bảo an toàn lao động trong quá trình làm việc.
• Nhu cầu xã hội: Môi trường năng động, hòa động, nhiệt tình giúp nhân viên hòa nhập với doanh nghiệp, là một phần của tổ chức.
• Nhu cầu được tôn trọng: Lộ trình thăng tiến cụ thể rõ ràng, xét duyệt tăng lương định kỳ.
• Nhu cầu thể hiện bản thân: Trao quyền cho nhân viên được thể hiện suy nghĩ cá nhân trong quá trình làm việc.

Ứng dụng tốt tháp nhu cầu Maslow trong quản trị nhân sự giúp nhân viên tiềm năng gắn bó lâu dài và cống hiến hết mình cho doanh nghiệp.

Ý nghĩa của tháp nhu cầu Maslow

Tháp nhu cầu Maslow có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn, giúp mỗi cá nhân hiểu được nhu cầu và cách mà chúng ảnh hưởng đến những quyết định, hành vi của con người. Nó cho thấy rằng, con người không chỉ có những nhu cầu về vật chất mà còn có nhu cầu về tinh thần, xã hội.

Ngoài ra, tháp nhu cầu Maslow là một trong những lý thuyết quan trọng trong hoạt động quản trị. Lý thuyết đã có sức ảnh hưởng vô cùng lớn vì tính ứng dụng của nó lên mọi lĩnh vực đặc biệt trong chuyên ngành quản trị nhân sự và quản trị marketing.

Tháp nhu cầu Maslow mở rộng

Bên cạnh 5 cấp bậc từ cơ bản đến nâng cao trong tháp nhu cầu Maslow, phiên bản mở rộng đã bổ sung thêm 3 cấp bậc khác:

• Nhu cầu nhận thức.
• Nhu cầu thẩm mỹ.
• Nhu cầu về tự tôn bản ngã.

Phiên bản tháp nhu cầu Maslow 8 cấp bậc chưa ứng dụng phổ biến trong kinh doanh. Hiện nay, các doanh nghiệp vẫn sử dụng tháp nhu cầu Maslow 5 cấp bậc trong Marketing và quản trị nhân sự.

Ưu điểm và hạn chế của tháp nhu cầu Maslow

Mặc dù được ứng dụng rộng rãi, tháp nhu cầu Maslow chứng minh cho các nhà khoa học thấy sự chính xác trong cấp bậc nhu cầu của con người, nhưng tháp nhu cầu Maslow cũng tồn tại những hạn chế nhất định.

Ưu điểm

• Một bản tóm tắt hữu ích và chi tiết về nhu cầu của con người, cũng như tâm lý động lực để vươn tới những nhu cầu cao hơn.
• Giúp các doanh nghiệp hiếu thấu được khách hàng cũng như nhân sự của chính mình.
• Được xem như là kim chỉ nam cho mọi ngành nghề đều có thể ứng dụng

Hạn chế

• Lý thuyết tháp nhu cầu Maslow chỉ mang tính tương đối, không áp dụng luôn đúng cho mọi môi trường, văn hóa khác nhau.
• Không đo lường được mức độ thỏa mãn của một nhu cầu trước khi đạt được nhu cầu tiếp theo.
• Trong mỗi cấp bậc có nhiều hoạt động để thỏa mãn, nhưng lại không có sự sắp cho từng hoạt động đó. Chẳng hạn, cấp bậc 1, ăn và ngủ cái nào quan trọng hơn?

Nghiên cứu khác về nhu cầu của con người

Virginia Henderson, một y tá nổi tiếng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đã đề xuất mô hình 14 yếu tô về nhu cầu của một người:

• Hít thở oxi.
• Ăn uống đầy đủ.
• Bài tiết đều đặn.
• Ngồi nằm đúng tư thế.
• Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi đủ nạp năng lượng.
• Quần áo thoải mái.
• Thân nhiệt ổn định.
• Tắm rửa, vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
• An toàn khỏi những căn bệnh.
• Được nói chuyện.
• Tự do tôn thờ tín ngưỡng.
• Lao động kiếm tiền.
• Tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí.
• Được trang bị các kiến thức về sức khỏe.

Nhưng mô hình đề xuất này có lẽ chỉ phù hợp với ngành bác sĩ, phù hợp với các bệnh nhân được chăm sóc. Ngoài ra, nhu cầu này chưa đủ để nói về những mong muốn của con người trong cuộc sống.

Những câu hỏi liên quan

Ngoài những thông tin chia sẻ trên, vẫn còn những thắc mắc về tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh. Dưới đây là giải đáp nhanh cho các câu hỏi.

Có phải nhu cầu con người luôn đi từ thấp đến cao theo tháp nhu cầu Maslow?

Tùy thời điểm, nhu cầu con người sẽ có sự thay đổi không nhất thiết phải đi từ cấp thấp lên cấp cao. Chẳng hạn, trong đại dịch COVID 19, con người có nhu cầu an toàn cao hơn so với nhu cầu sinh lý. Do đó, cung cấp lương thực bị hạn chế trong quá trình cách ly.

Ngoài kinh doanh thì tháp nhu cầu maslow còn ứng dụng cho lĩnh vực nào?

Ngoài kinh doanh, ứng dụng tháp nhu cầu maslow trong giáo dục cũng phổ biến. Ứng dụng trong giáo dục sẽ tạo cơ hội công nhận tài năng của học sinh và giúp họ tự tin thể hiện bản thân nhiều hơn.

Còn nhu cầu nào mà Maslow chưa đề cập tới trong tháp nhu cầu không?

Không nên nhìn tháp nhu cầu Maslow cứng nhắc, nhu cầu của con người vẫn luôn tăng và phát triển. Vậy nên, vẫn còn nhiều nhu cầu của con người không được thể hiện hết trong tháp nhu cầu của Maslow.

Với những thông tin hữu ích này, CNV Loyalty hy vọng sẽ cung cấp cho bạn giải thích chi tiết về ứng dụng của tháp nhu cầu Maslow trong kinh doanh. Hãy theo dõi và cập nhật thường xuyên thông tin hữu ích về Marketing qua website của CNV Loyalty nhé!